TAKSÝDE LASTÝK KÜÇÜK TAKSÝMETREDE OYUN BÜYÜK!
Takside lastik küçük taksimetrede oyun büyük! Ýstanbuldaki taksilere ayný yerden ayný anda binen 4 kiþi, ayný noktaya gitti, taksimetrede 4 ayrý fiyatla karþýlaþtý
New Yorkta bir þikayet üzerine baþlatýlan soruþturmada 35 bin taksicinin taksimetreyle oynayarak yolsuzluk yaptýðý belirlendi ve tam 8.3 milyon dolarlýk vurgun ortaya çýkarýldý.
New Yorkta ortaya çýkan taksimetre yolsuzluðunun Türkiye ayaðýný araþtýrýldý, þaþýrtýcý sonuçlar ortaya çýktý. 4 kiþi, Esentepede bir merkezden ayný anda, dört farklý taksiye bindi. Dört araç peþ peþe yola çýktý. Hedef Atatürk Havalimaný karþýsýnda bulunan CNR Expo Fuarýydý. Yola çýkarken Ýstanbul trafiðinin nispeten rahat olduðu öðle saatleri seçildi. Yaklaþýk 22 kilometrelik yol Haliç Köprüsü, Merter, Ýncirli ve Þirinevlerde trafik yoðunluðu yüzünden duraklayarak 35 dakika sürdü.
Yüzde 5 fazla yazýyor
CNRýn önüne gelindiðinde taksimetrelere bakýldý ve rakamlarýn birbirini tutmadýðý görüldü. En ucuz aracýn taksimetresinde 34.14 lira yazýyordu.
Diðer taksimetrelerde ise sýrasýyla 34.84, 35.40 ve 35.68 lira hesap çýktý. En az yazanla en çok yazan arasýnda tam 1.54 TL fark vardý. Bu rakam küçük gözükmesine raðmen 1 kilometrede 1.4 TL birim fiyatý gözönüne alýnýnca en pahalý taksinin ayný yolu gitmesine raðmen bin 100 metre karþýlýðý fazla ücret yazdý.
En az yazan taksimetredeki açýlýþ ücreti olan 2.50 TL çýkarýlýnca hesap 31.64 TL oluyordu. Her yüz metrede 14 kuruþ artan taksimetreyle bu fiyat hesaplanýnca 22.6 km yol katedilmiþti.
Küçük lastik kullanýyorlar
Peki bu fark neden ortaya çýktý? Bunun cevabý lastik ebadýnda gizli. Þu anda piyasada çürük taksicilerin en çok baþvurduðu oyun lastiklerin ebadý ile oynamak. Ayar yaptýrmaya daha büyük bir lastikle giden taksici sonra daha küçük bir lastik kullanarak hesabý yükseltiyor.
Çünkü taksimetre ayarlamasý tekerleðin 100 metrede attýðý turdan hesaplanýyor. Lastik ebadýný küçülten taksici belirlenen tur sayýsýna daha erken ulaþtýðý için yaklaþýk yüzde 5 ya da 6 civarýnda fazla para kazanýyor.
Uzmanlar, taksilerde yaþanan bu tip dolandýrýcýlýklarýn önüne geçilmesi için mutlaka hologram etiketli teknik raporun aracýn bir yerine yazýlýp asýlmasý gerektiðini ve muayeneye giden taksinin bu tablo üzerinden çok rahat denetlenebileceðini belirtiyor.
Ekstra tuþuyla tatlý para
Piyasadaki en yeni ürün olan dikiz aynasýnda taksimetreyi üreten TETAÞ Elektronikin sahibi Hüseyin Ýncekara piyasada oynanan diðer oyunlarý þöyle anlattý: ''Son sistem dikiz aynalý taksimetremizi üretmeden önce iki sýkýntý vardý. Biri ekstra butonu diðeri ise tarife tuþlarýydý. Araç seyir halindeyken þoför gündüzden gece tarifesine dönüyor ve haksýz kazanç elde ediyordu.
Yine ekstra tuþuna her basýþta 0.25 kuruþluk artýþ saðlanýyordu. Bu artýþý taksimetreye dokunmadan rahatça yapabilmek için ekstra tuþuna giden kablolara baðlantý yapýp bunu selektörüne, radyosuna, gizli bir düðmeye baðlayan taksiciler vardý.
Burada mühür kýrýldýðý için yakalandýðýnda ise cezasý da aðýr oluyordu. Ancak büyük þehirler þimdi bu konuda rahat. Çünkü Ýstanbul, Ankara ve Ýzmirde 2009 Eylülündeki tarife deðiþikliðiyle hem ekstra tuþlarý kapalý hem de artýk tek tarife kullanýlýyor. Ancak Akdeniz ve Ege þehirlerinde bu numaralarýn hala devam ettiði de gelen duyumlar arasýnda.''
Döviz ayarlarý deðiþtiriliyor
''Diðer bir yöntem ise bazý taksimetrelerde bulunan döviz ayarlarýný TL ile eþitlemek ya da daha düþük deðerlere getirmek. Bu genelde turistlere karþý yapýlýyor.
Mesela 20 TLlik bir yere giden turiste taksimetredeki euro iþareti gösterilerek 20 euro ödettiriliyor. Ancak biz bunu da yaptýðýmýz bir þikayetle engelledik.
Tabii bunu hala kullanan taksiciler olabilir.'' Dövizle ücret almanýn önüne geçebilmenin tek yolu polis tarafýndan yapýlacak sýký denetimler olduðu belirtiliyor.
Taksicilerin 4 bahanesi!
TaksÝcÝlere göre meslek çürüðü olarak adlandýrýlan bu kiþilerin taksimetre oyunlarýna baþvurmasýnýn 4 nedeni var:
* Korsan taksiler: Özellikle büyük þehirlerde her gün sayýlarý artýyar ve taksicilerin kazançlarýnýn azalmasýna neden oluyor.
* Gece tarifesinin kaldýrýlmasý: Gece taksiye binen yolcu sayýsý daha az olduðu için gelir kaybý da artýyor.
* Maliyet yüksek: Akaryakýt ve yedek parça fiyatlarý büyük hýzla artýyor.
* Gelir düþük: Bir taksiden ortalama 4 aile geçiniyor. Taksi plakasýnýn sahibi plakayý genelde 3 bin 250 ya da 3 bin 500 TLye çalýþtýracak bir kiþiye kiralýyor. Kiralayan kiþi ise aracý gündüz ve gece çalýþacak iki þoföre emanet ediyor.
Þoförler hafta içi günde 90ar TL kiralayan kiþiye ödemek zorunda. Bir baþka deyiþle plakayý kiralayan kiþi de yaklaþýk 5 bin TL kazanýyor. Þöforler ise toplamda günde 180 TL ve yakýt parasýný çýkardýktan sonra kendilerine para kazanmak için direksiyon sallýyor.
2011-03-12
|