15 BÝN SÝGORTASIZ ÞOFÖR DÝREKSÝYON BAÞINDA
Kira stopajý ödenmeyen bu 'ticarethaneler' ayný zamanda vergi adaletsizliðinin de adeta merkezi durumundaBugün 18 bin ticari taksinin bulunduðu Ýstanbul'da taksi plakalarý amaç dýþý bir ticaret aracý olarak kullanýlýyor. Alým-satýmý ve kiralanmasýndaki denetimsizlikler nedeniyle daha çok zengin kiþilerin aldýðý bu plakalarý galericiler kiraya veriyor. Üstelik 4 bin lira kira bedeli olan taksilerde bugün 15 bin sosyal güvencesi olmayan þoför bulunuyor. Kendisi de taksisi olan bir vatandaþ, galericilerin yýllardýr bu iþten büyük paralar kazandýðýný iddia ediyor. Ýddianýn sahibi vatandaþ konuyla ilgili sorularýmýzý yanýtladý
ÞOFÖR ÇALIÞIYOR, GÜLBEN KAZANIYOR
Plakalarýn alým-satýmýný kimler yapýyor?
Plakayla hiç alakasý olmayan oto center'daki galericiler plakalarý topluyor, kiraya veriyor, üstelik de rakamý kendi belirliyor. Oysa taksi plakasý ame hizmeti amacýyla devletin vatandaþa verdiði bir haktýr. Mesela Gülben Ergen parasý olduðu için plakayý alýyor, bir galericiye veriyor. Galerici bunu kiralýyor. Þoför sigortasýz, Gülben Ergen para kazanýyor.
VERGÝ ADALETSÝZLÝÐÝ DÝZ BOYU!
Yani þoförler sigortasýz mý çalýþtýrýlýyor?
Ayda 6 bin lira geliri olan ve 4 bin liraya kiraya verilen bu ticarethanede þoförlerin çoðunun sadece yeþil kartý var. 15 bin kiþi sosyal güvencesi olmadan çalýþtýrýlýyor.
Vergi oranlarýnda bir adaletsizlik mi var?
Kesinlikle. Bir vergi adaletsizliði var. Ama bunu Maliye Bakanlýðý ortaya çýkarmalýdýr. 6 bin lira kazanan bir iþ yeri, kaç para vergi veriyor? 670 bin TL olan plakanýn satýþýndaki, KDV geliri ne kadardýr? Maliye Bakanlýðý'nýn bunun üstüne gitmesi gerekiyor. 670 bin liraya satýlan plakanýn satýþýndan KDV alýnmýyor. 4 bin liraya kiraya veriliyor. Kira stopajý da alýnmýyor. Satýþýný yaptýðýn þeyin vergisi olmaz mý!
ÇALIÞMAYAN PLAKAYI TESLÝM EDER
Peki bu plakalarý kim denetliyor?
Ticari taksi plakalarý belediyelerin yaþam alaný ve yol geliþme ve büyümesine göre ihale usulüyle vatandaþa tanýnan bir haktýr. Bu hak bugün 670 bin lira olarak amaç dýþý bir ticaret þekli aldý. Plaka taaddüdünde 'kayýtsýz þartsýz satýlamaz' diyor. Çalýþmayan plakasýný belediyeye teslim eder. Bu plakalar belediye bünyesinde çalýþtýrýlýp, belediyeye kira vermek suretiyle, bir amme hizmeti þeklindedir.
TAKSÝCÝNÝN SIRTINDAN KAZANIYORLAR
Ýstanbul Taksiciler Esnaf Odasý Baþkaný Yýlmaz Yahya Uður, bazý kesimlerin taksicinin sýrtýndan para kazandýðýný bildiklerini söyledi. Deðiþim sürecinde, birtakým kontrol edilemeyen devrelerin olduðuna vurgu yapan Uður, "Bunlar tasvip etmediðimiz ancak çok da kontrol edemediðimiz konular. Hakikaten esnafýn bu konuda bilinçlendirilmesi lazým. Taksicinin de sýrtýndan para kazanan var" dedi.
SÝGORTA ÞOFÖRÜN HAKKI!
Geçen eylül ayýndan itibaren bir birim oluþturduklarýný anlatan Uður, þoförlerin sigorta yaptýrýlmasý konusunda, bu birimde hizmet vermeye baþaldýklarýný söyledi. Yahya Uður þöyle devam etti: "Esnaf temsilcisi bir oda olarak mal sahiplerinin haklarýný korumak adýna bunu tavsiye ettik. Bizim görevlerimizin içinde, sektörün doðru geliþmini saðlamak adýna þoförlerin sigortalý olmasýný hep savunduk ."
Hem holding sahibi hem de milyarlýk plakasý var
Memduh Çýrak, bazý galericilerin plakalarý amaç dýþý kullandýðýnýn ve kullandýrdýðýnýn doðru olduðunu söyledi. Bugün plakalrýn rant kapýsý haline geldiðini vurgulayan Çýrak, "Bir kez dahi direksiyon baþýnda oturmamýþ plaka sahipleri bulunmaktadýr. 1986 yýlýnda çýkan tahdit kanununda geçimini taksicilikten saðlayanlar ticari taksi sahibi olabilirler denmiþtir. Ancak bugün holding sahiplerinin dahi plakalarý bulunmaktadýr Galericiler arasýnda yüklü sermayesi olanlar plakalarý istedikleri gibi speküle edebilmekte ve plakalar üzerinde ciddi paralar kazanabilmektedirler. Plaka alacak vatandaþýn yalnýzca oda kaydý bulunmasý yeterli olmakta ve bu kaydýn da hiçbir kriteri bulunmamaktadýr. Ayrýca sattýklarý plakalarý bir yýllýk sözleþme ile kiralama yolu ile vatandaþa günü gelmeden ellerinden tekrar geri alarak hava parasý ile bir baþkasýna devredebilmektedirler. Plakalar geçimi bu iþten kazanan insanlara verilmelidir" dedi.
Bir yýla kadar düzenleme gelecek
Konuyla ilgili görüþünü aldýðýmýz Ýstanbul Büyükþehir Belediye yetkilileri, plakalarýn kiraya verilmesi ya da alým satýmýnýn yapýlmasý konusunda belediyenin hiçbir yetkisi olmadýðýný söyledi. Plakalarýn genellikle firmalar ve ticaret kuruluþlarýna kiraya verildiðini belirten yetkililer, bu konuda da yasal bir düzenlemenin ne yazýk ki olmadýðýný ifade ettiler. Kendilerinin de yasal bir düzenleme olmadýðý için, herhangi düzenlemeye gidemediklerini kaydeden yetkililer, "Biz bu konuda bir giriþimde buulnduk. Bunlara bir düzenleme, standart getirelim, bir çalýþma prensipleri olsun þeklinde. Ulaþtýrma Bakanlýðý, valilik, emniyet ve diðer kolluk kuvvetlerle konuþuldu bu konu. 2006'da bir yönerge çýkarýldý. 2009'da revize edildi. Daha sonra kiralamadaki aksaklýk ve adaletsizlik ortaya çýkýnca, tekrar gündeme geldi. Alt komisyonlarda görüþülecek ve muhtemelen bir yýla kadar böyle bir düzenleme getirilmiþ olacak" dedi.
Þoförler mutlaka 4-a kapsamýnda olmalý
2008 yýlýnda çýkan 5510 sayýlý Sosyal Sigortalar ve Genel Saðlýk Sigortasý Kanunu ile plaka sahiplerinin yanýnda çalýþanlarýn iþçi olarak kabul edildiðini ve her iþverenin iþçisini sigortalý göstermesi gerektiðinin belirtildiðini söyleyen Birleþik Taksiciler Derneði Baþkaný Memduh Çýrak, denetleme eksikliðinden dolayý þoförlerin, plaka sahiplerinin yanýnda sigortalý gösterilmediðini anlattý. Memduh Çýrak þöyle devam etti: "2010 yýlýnda göreve geldiðimizden itibaren Birleþik Taksiciler Derneði, SGK konusunda yoðun çalýþma yürüterek Ýstanbul SGK Müdürlüðü'nün kasým ayý itibari ile denetleme yapmasýný saðladý. Aralýk ayýna gelindiðinde plaka sahiplerini temsil eden odalarýn yoðun baskýsý sebebi ile torba yasasýna bu durumun deðiþtirilmesi ile ilgili madde konulmak istenmiþ ve SGK denetlemeleri askýya alýnmýþtýr. Bugün itibariyle SGK'nýn 20011/36 sayýlý genelgesi ile 10 günden az çalýþanlar 4-b kapsamýna yani bað-kur kapsamýnda sayýlýrlar ibaresi eklendi. Odalar, bu madde üzerinden plaka sahiplerine 'þoförlerinizle 10 günlük sözleþme imzalayarak onlarýn primlerini kendilerinin ödemesini saðlayýn' demiþtir. Ancak taksi þoförleri 30 gün çalýþmaktadýr. Dolayýsýyla bu madde geçersizdir. Taksi þoförleri kesinlikle 4-a kapsamýnda olmalý ve primleri araç sahipleri tarafýndan ödenmelidir." yeniþafak
2012-06-23
|