KORSAN TAKSÝDE PATLAMA
Sivil denetleme ekiplerinin kaldýrýlmasý sonucu Ýstanbul'da korsan taksi sayýsý beþ bini buldu. Yetkililer taksi þoförleriyle korsanlar arasýnda çatýþmalar çýkacaðýndan korkuyor.
Son olarak 1991'de plaka tahdidi yapýlan Ýstanbul'da resmi taksi sayýsý 18 bin. Ancak sayýlarýnýn 3-5 bin arasýnda olduðu tahmin edilen korsan taksiler de var.
Otomobilciler Esnaf Odasý bunun son derece tehlikeli olduðunu söyleyerek, milyarlarca lira plaka tahdidi parasý ödeyip vergi veren taksi esnafýyla, korsan taksiciler arasýnda çatýþmalar çýkmasýndan endiþe ediyor. Son olarak Halkalý'da karþýlýklý silah çekme noktasýna gelen durak þoförleriyle korsan taksiciler arasýndaki kavgada odanýn araya girmesiyle geçici barýþ saðlandý.
Sivil ekipler kalktý
Göç, eðitimsizlik ve iþsizliðin þoförlük mesleðini mesleksizlerin mesleði haline getirdiðini söyleyen Ýstanbul Otomobilciler Esnaf Odasý Baþkaný Semih Kaçanoðlu, son altý ayda korsan taksi sayýsýnda patlama yaþandýðýný bildirdi. Kaçanoðlu buna gerekçe olarak ilçelerde görev yapan sivil denetleme ekiplerinin daðýtýlmasýný gösteriyor:
''1999'un 12'inci ayýna kadar ilçelerde Trafik Denetleme Þube Müdürlüðü'ne baðlý olarak görev yapan gezici sivil ekipler bulunuyordu. Ekipleri kaldýrdýlar. Bu da meydaný korsanlara býraktý.
Ýstanbul'da hangi taksiye binseniz, korsan taksilerin Emniyet'le ilgisi olduðuna dair söylentiler dinliyorsunuz. ''Filan komiserin þu kadar arabasý var, þoförlere kartýný daðýtmýþ çalýþtýrýyor, kimse de ses edemiyor türünden iddialar, taksi þoförlerinin günlük muhabbetleri haline gelmiþ.
Yolcu getirdim dönüyorum
Bu iddialarýn doðruluðunu sorduðumuz Oda Baþkaný Kaçanoðlu, bu tür uygulamalar olsa bile korsan taksinin asýl dört ana kaynaðý olduðunu söylüyor. Birincisi kendi imkanlarýyla kaçak takicilik yapanlar. Ýkinci ve daha azýlý bir grup ise sahte plaka yaptýrýp çalýntý taksimetreyle yolcu taþýyanlar. Bir diðer grup ise metropol alaný dýþýndan ya da baþka þehirlerden gelip Ýstanbul'da çalýþan taksiciler. Bunlarla baþedilemiyor, çünkü yanýtlarý hazýr: ''Abi, yolcu getirdim, dönüyorum.
Kiralýk araba firmasý
Esnaf Odasý'ný en çok ilgilendiren grup ise dördüncü grup dediðimiz 'rent a car' servisi gibi çalýþýp, taksicilik yapan grup. Oda baþkaný Semih Kaçanoðlu bu son grubun pervasýzca tarife bastýrýp saðda solda broþür daðýttýðýný anlatýyor:
''Kendilerine, 'þoförlü kiralýk araba firmasý' diyorlar. Ne demek caným bu! Sorsanýz taksici deðiller ama kendi belirledikleri fiyattan istediðiniz semte sizi götürüyorlar. Fiyatlarý da daha düþük çünkü plaka tahdid parasý gibi bir yükümlülükleri yok. Sonunda iyice daralan taksi esnafýyla bunlar arasýnda çatýþmalar kaçýnýlmaz. Bu adamlar evlere kadar broþür daðýtýyor. Kimse mi görmüyor! Broþür daðýttýklarý evlerde hiç mi vergi memuruyla karþýlaþmýyorlar? Hiç mi güvenlik görevlisine çatmýyorlar?
15 gün trafikten men
Ýstanbul Otomobilciler Esnaf Odasý aslýnda büyük bir baský grubu. Her takside en az iki þoförün çalýþtýðýný hesaplarsanýz bunlar aileleriyle birlikte yaklaþýk 200 bin kiþilik bir oy potansiyeli. Oda Baþkaný Kaçanoðlu, arkasýndaki bu güce dayanarak ilgilileri uyarýyor. Baþkana göre korsan taksiyle mücadelede yasal boþluklar bulunuyor. Korsana karþý tek yaptýrým 15 gün trafikten men cezasý. Caydýrýcý önlemler arttýrýlýrken denetimin de yeniden sýkýlaþtýrýlmasý gerekiyor. Taksici esnafýnýn kentin en organize esnafý olduðunu belirten Kaçanoðlu istediði taksiyi de 15 dakika içinde bulabileceðini iddia ediyor.
Otomotiv sektörüne çaðrý
Araçlarda telsiz bulunduðu için trafiðin sýkýþýk yerlerini bile þoförlere bildirdiklerini anlatan Kaçanoðlu, can güvenliklerini yine de saðlayamadýklarýný ve 36 þoförün hayatýný kaybettiðini hatýrlatýyor:
''Bir kere güvenlik güçlerinin artýk taksi müþterilerini de aramalarý gerekiyor. Eðer taksideki kiþi gasp amacýyla arabaya binmiþse mutlaka üzerinde býçak ya da silah bulunacaktýr. Ýkinci ve aslýnda daha çok önem verdiðimiz mesele yerli otomotiv sektörünün gasp anýnda arabayý tamamen kilitleyecek ve çýkýþý im kansýz kýlacak araçlar üretmesi. Ýçeride kapalý kalacaðýný bilen kimse gaspa cesaret edemez.
Taksi gaspý yapan kiþiler 17-30 yaþ grubuna ait ve genellikle sabýkasýz kiþilerden oluþuyor. Bu yüzden sabýkalýlara ait fotoðraf ve parmak izleri polisin bir iþine yaramýyor ve iþ, maðdurun verdiði robot resme kalýyor.
Bir taksi duraðý nasýl kurulur?
Yeni kurulan bir sitenin, hastanenin, okulun ya da alýþveriþ merkezinin yanýna taksi duraðý kurabilmek için ya o bölgenin sakinlerinin ya da ilgili ilçe belediyesinin odaya bir yazýyla baþvurmasý gerekiyor. Oda, bu baþvuruyu deðerlendirerek, talebi bir kroki eþliðinde Ýl Trafik Komisyonu'na gönderiyor. Komisyon durak talebini ayda bir yaptýðý toplantýlarda dikkate alýyor ve teknik araþtýrmanýn yapýlabilmesi için bir alt komisyona havale ediyor. Alt komisyon bölgede trafiði inceliyor ve uygun bulursa durak kuruluyor. Kurulan herhangi bir duraktan yararlanmak bütün taksicilerin hakký. Ancak durak taksicileri kendi aralarýnda duraðýn çay, telefon ve benzeri giderlerini karþýladýklarý için ancak bu masraflara ortak olan taksiler duraktan yararlanýyor.
Korsanýn tarihçesi
Ýlk olarak 1970'lerde görülmeye baþlanan korsan taksilere karþý önlemler de yine bu senelerde alýnmaya baþlandý. 1976'da Ýstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Antropoloji Bölümü'nün hazýrladýðý rapor korsan taksilerle mücadele edilmesi gerektiðini duyurunca, 70'lerin sonunda korsan takside önemli bir azalma görüldü. 80'lerde ikinci büyük korsan dalgasý geldi ve taksi þoförünün profili deðiþti. Artýk sokaklarda kenti bilmeyen þoförler türedi. 90'larda korsancýlýk ayyuka çýktý. 1999'un 12'inci ayýnda Trafik Þube Müdürlüðü'nün sivil denetleme ekipleri kaldýrýlýnca 2000 yýlý korsancýlýðýn altýn dönemi oldu.
Havaalaný taksileri nasýl çalýþýyor?
Atatürk Havaalaný duraðýna baðlý yaklaþýk 300 taksi var. Havaalanýnýn özel koþullarýndan dolayý bu taksiciler kendi aralarýnda bir kooperatif bünyesinde toplanmýþ. Bir uçak boþaldýðýnda ellisi birden çýkýyor. Geri kalan iki yüz elli taksi bir sonraki uçaðý beklemek zorunda. Taksiciler kendi aralarýnda havalimanýndan taksi otoparký için bir yer kiralamýþlar. Ayrýca sayýlarý bu kadar fazla olunca, berber, tuvalet, büfe gibi ihtiyaçlarý için de yine ayný kooperatif vasýtasýyla yan hizmetler oluþturmuþlar. Bu yapýlanma havaalanýnýn güvenliði gerekçesiyle Valilik tarafýndan da destekleniyor.
2011-03-18
|